Vragen over de buggy.



Wat is precies een buggy ?
Eenvoudig gezegd is het een karretje met wielen. En op dat karretje zit je. Al zittend bestuur je met je handen de vlieger en met je voeten stuur je het voorwiel of de voorwielen van het karretje. Ze zijn er als 2-wieler (1 voor- en achterwiel), 3-wieler (1 voorwiel en 2 achterwielen) en 4 wieler (2 voor- en achterwielen).Eigenlijk is alleen de 3-wieler een succes geworden. Vooral vanwege de eenvoudige constructie en het gemakkelijke vervoer. Remmen zitten er niet op. Maar daarover later meer.

Wie is met buggy rijden begonnen ?
Voor zover bekend is een Engelsman genaamd George Pocock de uitvinder. In 1826 kreeg hij patent op zijn uitvinding de "Charvolant". Letterlijk vertaald: "kar vliegend". Hij had bedacht dat een vlieger een soort koets kon trekken. Het idee was om een paar mensen en of lading te vervoeren. Dat mislukte natuurlijk omdat er overal bomen, kerken en huizen stonden. Bovendien ben je erg afhankelijk van de wind en als je op tijd wilt zijn …
De tegenwoordige her-ontdekker is Peter Lynn. Hij verwijderde het zeil van een strandzeiler en dat was de eerste buggy. Uiteindelijk kwam hij in 1990 met wat nu de "Peter Lynn Classic" buggy heet In de begin tijd werden de spaakwielen van kinderfietsen gebruikt. De spaakwielen bleken niet erg bestand tegen de zijwaardse krachten die bij snelle bochten of zijwaartse slips (remmen) vrijkwamen. Daardoor werden de spaken uit het wiel gedrukt. Al snel werden de plastic kruiwagenwielen gebruikt. En die voldoen nog steeds goed. De buggy’s zijn steeds beter geworden. Betere lagers, dikkere bouten, stabieler rijgedrag, stijver, betere zitpositie etc. Daarnaast zijn er diverse merken en modellen ontstaan (Peter Lynn, Libre, Wolfe, Advance, etc).

Waar moet je op letten als je een buggy koopt ?
De plek voor de buggy is het strand aan zee. De buggy moet daarom bestand zijn tegen zand, zout en water. Een frame van roestvrij staal (RVS) is beter bestand tegen zout dan een ijzeren. Ook al is het ijzeren frame gegalvaniseerd, gelakt en of gecoat. Wanneer die laag beschadigt, krijg je roest. Aluminium wordt ook wel gebruikt, maar het moet dan wel chemisch behandeld zijn anders kan het beslist niet langdurig (jaren) tegen zout water.
Ieder wiel moet voorzien zijn van stof- en waterdichte lagers (links en rechts). De lagers moeten bestand zijn tegen zout water. Dat zijn ze meestal niet en daarom is onderhoud nodig. . De velgen zijn bij voorkeur van plastic. Dat is goed bestand tegen zout. Ijzeren of aluminium velgen willen wel maar hebben onderhoud nodig (iedere keer afspoelen en invetten). Standaard kruiwagenwielen met rollagers voldoen op den duur niet. De rollen vreten zich in het plastic als ze warm worden (als je op snelheid rijdt) . En ze kunnen niet echt goed tegen zand en zout water.
De wielbouten van de wielen moeten minimaal 12 mm zijn. Beter is 15 mm of nog meer. Het klinkt misschien raar dat je op de wielbouten moet letten maar ze buigen door of knappen een enkele keer zelfs af. Dat gebeurt vooral als je vaak tijdens het rijden op 2 van de 3 wielen gaat rijden (stunten met de buggy). Daarbij telt je eigen gewicht ook mee. Het voorwiel zit meestal met een 12 mm bout/moer vast in de voorvork. En dat voldoet daar prima.
Voor de wielen heb je de volgende keuzes: a- een smal spaak wiel voor als je hard door het water wilt rijden of voor op een keihard strand, b- het standaard wiel dat in de meeste gevallen voldoet, c- de midi of extra brede band voor het zachtere strand, d- het Big Foot of Truck wiel voor als het strand erg mul is, voor wat meer comfort omdat de bandenspanning lager is (en dus meer in veert) of voor een stoere verschijning.
Dan komt de zithouding. Zit je prettig in de buggy ? Heeft je rug voldoende steun of heb je een extra rugsteun nodig ? Een goede rugsteun maakt buggy rijden veel, zelfs heel veel eenvoudiger. Blijf rustig een half uur in de buggy zitten met je voeten op de voetpedalen,voordat je koopt. Rugpijn of buikpijn ? Niet kopen of nog eens proberen maar dan met een extra rugsteun !! (zie nummer 1/1997).


Kun je met je benen weg en is er vodoende ruimte voor je benen als je het voorwiel maximaal draait ? Bij alle buggy’s kun je het voorwiel verder naar voren of achteren verplaatsen, zodat het aan je beenlengte aangepast kan worden. Probeer dat in de winkel. Bij maximale uitslag (wiel maximaal omgooien) heb je een been ongeveer gestrekt. Het andere been zit in een nog prettige houding. Dus niet dubbel gevouwen en niet met de hak onder of tegen het frame. Bij veel bochten krijgt je hak anders blauwe plekken van het stoten tegen het frame.
Weeg je meer dan 90 kg dan moet de framebuis dikker zijn dan 1.2 mm en de achteras moet 4 cm diameter hebben. Anders buigt het frame/de achteras snel door. Dat gebeurt vooral als je gaat stunten met de buggy. Heb je zelf een breed achterwerk ? Dan zit je vaak meer boven op de buggy dan ‘er in’. Wie boven op de buggy zit, zal er eerder vanaf vliegen dan iemand die ‘er in’ zit doordat je minder steun hebt van het frame.
Dan wil je de buggy zonder veel problemen kunnen vervoeren. Hij moet daarom makkelijk te demonteren zijn en het gewicht mag niet te groot zijn. Probeer dat eens in de winkel. Voor het rijden is het gewicht niet echt belangrijk. Je eigen gewicht en de spullen die je mee neemt bepalen veel meer het totaal gewicht dan het gewicht van de buggy alleen. Je kunt beter zelf 5 kilo afvallen en de lichte buggy laten staan. De zwaardere buggy is beslist sterker. Bij buggy wedstrijden wint bijna altijd de zwaarste combinatie van buggy en rijder .
Daarnaast is er nog een persoonlijke eis. Wat wil je zelf met de buggy gaan doen ?
- Hard rijden: dan moet de buggy lang en breed (breder dan 1.25 meter) zijn voor de gewenste stabiliteit bij hoge snelheid. De race buggy.
- Stunt rijden: dan moet de buggy kort en smal (tot 1 meter breed) ziin om beweeglijk te zijn. De fun-buggy.
De buggy keuze lijkt nu moeilijker dan het is. Heb je een gemiddeld postuur dan zul je geen problemen hebben. Ben je zwaarder of langer dan gemiddeld dan moet je op bovenstaande zaken letten.

TIP: Ga naar het strand (zie 5) en maak eens een praatje met de buggy rijders die je daar tegenkomt. Vraag of de buggy bevalt, hoe hij zit, of de vlieger voldoet en wat je nog meer kunt bedenken. Iedereen heeft zo zijn eigen mening en daar kun je veel van leren. Kun je al power vliegeren neem dan je vlieger mee. Grote kans dat je met je eigen vlieger een proefrit met de buggy mag maken. Mij overkwam dat zelfs in het buitenland met buggy rijders die ik absoluut niet verstond.

Welke buggy merken zijn er en wat kosten ze ?
Er zijn redelijk veel merken. Maar lang niet alle buggy merken zijn in Nederland verkrijgbaar of bekend. Daarom is de merken lijst ook beperkt. Sommigen zul je zelf in het buitenland moeten bestellen of kopen. Wanneer je zelf een buggy uit het buitenland haalt bedenk dan dat je daar ook accesoires en reserve onderdelen zult moeten kopen. Dat kan duur worden wanneer er iets stuk gaat. Een enkele vliegerwinkel importeert zelf een bepaald merk of maakt ze zelf en zweert daar dan bij. Ook is er een enkele wedstrijd rijder die zijn zelf ontwikkelde race of fun buggy op de markt brengt. Die staat dan helaas niet in de lijst. Het is niet duidelijk wie precies in Nederland welke buggy verkoopt. Daarom staat het adres van de fabrikant of importeur in de lijst zodat je daar kunt informeren. De onderstaande lijst is selectie van de bij mij bekende merken. Een paar buggy merken zijn duidelijk aanwezig in Nederland. Dat zijn vooral Peter Lynn, Flexifoil en Libre.
Voor alle onderstaande buggy's geldt minimaal dat de wielen voorzien zijn van stof dichte lagers met 12 mm wielbouten en dat de buggy tenminste aan jouw lengte is aan te passen. De genoemde prijzen zijn ongeveer prijzen en zijn vast al veranderd voordat de inkt op dit papier droog is of het opnieuw volle maan is. Merken en adressen:

Advance Cameleon Anolis Cameleon Pagona

Flexifoil Standaard

Flexilfoil Sport
Libre 2-wieler Libre Special Libre Truck Libre V-MMAX
Peter Lynn Classic Peter Lynn Competition Peter Lynn Big Foot Peter Lynn Folding
Seagul Ludic Sieger Wolkensturmer standaard Wolkensturmer als Big foot
Windtools  Wolfe

Niet meer
leverbaar

Waar kun je buggy rijden ?
Dat kan overal waar het vlak is, waar voldoende wind is en waar weinig obstakels (bomen, palen, huizen, , hoogspanningsleidingen, voetgangers, toeristen, etc) zijn. Een grote parkeerplaats (op zaterdag of zondag), een weiland of het strand voldoen daaraan.
Op een parkeerplaats (asfalt of klinkers) hebben de banden veel grip. Veel grip wil zeggen dat slippen (voor een noodstop of bewust) of snelle bochten niet of bijna niet gaan, omdat alle krachten door de wielen opgevangen worden. Je loopt de kans over de kop te gaan met de buggy in een slip of te snelle bocht. Door de grip word je ook nauwelijks door de vlieger met buggy en al opzij getrokken.
In een weiland hebben de banden weinig grip. Vooral wanneer het gras nat of vochtig is. Dat betekent dus dat je snel opzij wordt getrokken en dat slippen erg gemakkelijk gaat. Een snelle bocht wordt dan meestal een slip.
Het strand is ideaal. De grip is gemiddeld met uitschieters naar weinig grip op natte delen of veel grip op droge of mulle delen. Vaak is het strand kilometers lang en bij wind uit zee kun je dan ‘kilometers’ maken door heen en weer te rijden. Lange avontuurlijke dagtochten (zie nummer ??? 4/1999) zijn dan mogelijk.
Kijk voor geschikte parkeerplaatsen en /of weilanden bij jou in de buurt. Vraag om toestemming om buggy te rijden. Het strand is in het zomer- seizoen op veel plaatsen al verboden voor vliegers. Daar hebben collega-vliegeraars of -buggyrijders voor gezorgd door geen rekening te houden met anderen. Informeer bij de plaatselijk politie of VVV of het mag. Anders riskeer je een boete of zelfs in beslag name van je buggy. Ook in het buitenland ! Een paar plaatsen in Nederland waar op de stranden veel buggy wordt gereden zijn: de Waddeneilanden, de Zeeuwse eilanden, Europoort (Oostvoorne), Ijmuiden en Groote Keeten.

Welke vlieger is geschikt voor het buggy rijden ?
Eigenlijk kun je met iedere 2-lijns of 4-lijns vlieger die voldoende trekt buggy rijden. Daarbij maakt het niet uit of het een delta is of een matras. De vlieger moet genoeg trekkracht hebben om de buggy met berijder voort te trekken over strand, weiland of parkeerterrein. Moet je het nog leren dan is de NPW5 de goedkoopste oplossing. Er kan geen stok breken en je kunt geen cellen (matras) opblazen.
Erg in trek zijn de 'matrassen'. Opgevouwen zijn ze compact en gemakkelijk mee te nemen. Dat is vooral gemakkelijk als je bij het strand moet komen of als je materiaal pech hebt en ‘kilometers’ over het strand terug moet lopen. De moderne matrassen hebben een groot vliegvenster en behouden veel trekkracht aan de randen van het venster. Maar vergeet de delta niet. Die is niet te verslaan als hij hij ruimte heeft. Daarbij valt een delta op: de Speedwing. De Speedwing is goed bestuurbaar en voorspelbaar. Zeer geschikt voor de buggy. Er is een aantal eenvoudige vuistregels voor de vliegerkeuze:

Lijnen bij harde wind (meer dan 6 beaufort): korte lijnen (15 meter), bij zachte wind (minder dan 3 beaufort): lange lijnen (45 meter) en tussen hard en zacht in (30 meter). De lijnsterkte is minimaal 150 kg of je eigen gewicht maal 2 alsje zwaarder dan 75 kg weegt. Bij 4-lijners is 100kg voor de onderlijnen meestal voldoende.
Welke vlieger je ook kiest, zorg er voor dat je voordat je in de buggy stapt, weet wat de vlieger kan en hoe hij zich gedraagd. Uiteindelijk moet je je ogen op het strand (op de weg) hebben en niet continue op de vlieger omdat je niet weet wat hij doet.

Wat heb ik nog meer nodig als ik wil buggy rijden ?
Afgezien van een buggy met een vlieger en stuurlijnen:
Beslist noodzakelijk is een valhelm. Je haalt al gauw snelheden van 40 - 50 km/uur en dan is een valhelm een hoofdzaak. Hiervoor voldoen helmen zoals wielrenners, surfers of rolschaatsers die gebruiken. Ze kosten 40 tot 150 gulden. Bij snelheden boven de 50 km/uur heb je beslist een echte helm nodig zoals motorrijders of motorcrossers die gebruiken. Stevige schoenen zijn nodig om te kunnen remmen met de voeten. De schoenen dienen ook als bescherming voor je voeten. Ze kosten 80 tot 300 gulden. Heb je in het begin last dat de voetsteunen van de voorvork voortdurend tegen je schenen komen (blauwe plekken) dan kun je dikke kniesokken of scheenbeschermers gebruiken. Waait het erg hard dan is een skibril of een goed afsluitende zonnebril nodig om te voorkomen dat er zand in je ogen komt. Dat kost 30 tot 100 gulden. Om de armenspieren te ontlasten is een harnas of schouderband aan te raden. De keuze is een persoonlijke. De een wil perse een harnas, de ander zweert bij een schouderband. Echt comfortabel buggy je met een rugsteun. Hiermee ontlast je de rug- en buikspieren en kun je je volledig concentreren op het rijden. Uit eigen ervaring weet ik dat dat enorm veel scheelt. Die kost 100 tot 120 gulden maar is eventueel ook zelf te maken (zie Vlieger 1997/1). Een rugzakje, dat je aan de rugsteun of buggy bevestigt, kan erg handig zijn. Vooral bij lange tochten kun je er reserve lijnen en een vlieger in stoppen, maar ook bandenplakspullen, fototoestel, lunch, etc.
Een verzekering: Controleer bij je verzekering of je WA verzekerd bent als je buggy gaat rijden. Misschien stelt men voorwaarden aan de vlieger. Wanneer je iemand schade toebrengt dan kan dat aardig in de papieren lopen.

rugband, gereedschap, reservelijnen, Cola, banden-plak schuim, NPW5 2m2, handgrepen

Heeft een buggy onderhoud nodig ?
Ja, dat klinkt raar maar een onderhoudsbeurt is beslist nodig.
Een frame van RoestVrijStaal roest. Dus moet je nadat je op het strand geweest alles afspoelen met kraanwater en eventueel met een ‘vette’ doek nawrijven. Dat geldt ook voor een ijzeren of aluminium frame. Ook als het gelakt, gecoat of chemisch bewerkt is.
Ondanks dat de lagers ‘water en stof ’-dicht zijn komt er toch zout, water en zand in. Dat merk je niet meteen, maar plotseling zijn de wiel- of balhoofdlagers vastgeroest of gaan erg zwaar. Normaal is dat je tenminste 1x per jaar de lagers openmaakt, schoonmaakt (ontvetten) en van nieuw vet voorziet. Bij voorkeur voor de winterstop. Rijd je het hele jaar en heel veel door het zeewater dan moet dat 2x per jaar.
Vergeet ook de bouten , bussen, moeren en ringen niet. Zout water zorgt ervoor dat ze zwart gaan afgeven of gewoon roesten. Schoonmaken en invetten dus.
Alles gehad ? In het balhoofd en in ieder wiel zit een bus. Daarvoor is het nodig om een van de lagers te verwijderen. Dat doe je met behulp van een rubberen hamer en een slag-pen. Laat je het zitten dan roest het vanzelf vast of dicht. Niet vergeten dus. En het zitje ? Afspoelen in kraan- water. Geen zeep gebruiken.
Onderhoud zorgt voor een lang en zorgeloos buggygebruik.

Hoe doe je dat: buggy rijden ?
Voordat je met de buggy begint, moet je goed kunnen 'power'-vliegeren. Dat wil zeggen dat je staand in je schoenen je moet laten trekken door de vlieger over het strand of het weiland. Zo leer je hoe de vlieger zich gedraagt in zachte en harde wind en voorkom je verrassingen als je zomaar in de buggy gaat zitten en eigenlijk niet kunt vliegeren. Uiteindelijk moet je bijna blindelings (zonder continue naar de vlieger te moeten kijken) de vlieger kunnen besturen. Neem de eerste keren een vlieger die niet te hard trekt en die doet wat jij wilt. Maar al te vaak heb ik gezien dat het niet eens lukte om in de buggy te gaan zitten of dat het direct al zo hard ging dat men uit angst ermee ophield. De vlieger trok zo hard of was zo onstuimig dat het echt niet ging.
Zit je eenmaal in de buggy dan moet de wind van opzij (links of rechts) komen. Door de vlieger op en neer te laten vliegen en in de richting van de voorkant van je buggy te sturen ga je vanzelf vooruit. Een bocht maak je door met de wind mee te draaien. De wind voel je dus altijd van achteren of van opzij. Als je tegen de wind in draait (je voelt de wind in je gezicht) dan staat de vlieger in de bocht plotseling achter je en word je achterover uit de buggy getrokken. Niet doen dus. Remmen doe je door de vlieger achter je te laten vliegen, of de buggy in een slip te sturen, of door met je voeten op de grond af te remmen. Dat laatste lukt alleen met stevige schoenen.
Dat zijn zo ongeveer de basisvaardigheden die je moet leren. Oefen in het begin bochten maken, paniekstops, met de wind mee rijden (wind in de rug) en schuin tegen de wind in rijden (om weer thuis te komen). En natuurlijk remmen. Wil je meer lezen over buggy rijden kijk dan in het boek Stuntvliegers 2. Daarmee heb ik het ook geleerd.

Noot van de redactie: 
Het boek "Stuntvliegers 2" is momenteel uitverkocht. We verwachten een geheel vernieuwde editie "Stuntvliegers Het handboek" in de loop van de zomer 2000.

Frans Nijhuis, Almelo